1. Dünya Savaşı( emperyalist paylaşım savaşı) sonunda yenilen ittifak devletleri yanında yer alan Osmanlı Devleti’ne imzalatılan 30 Ekim 1918 tarihli Mondros Ateşkes Antlaşması hükümlerine dayanarak Anadolu’da işgaller başladı.
15 Mayıs 1919’da Yunanlılar İzmir’i işgal etti. Batı Cephesinde düzenli ordu olmadığı için kuva-i milliye güçleri işgal ordularını ancak oyalayabiliyor, ilerlemesini durduramıyordu.
İsmet Paşa komutasında kurulan Batı cephesi 1921 yılının ilk 3 ayında, İnönü mevkilerinde ancak düşmanı savunma savaşı yaparak (makus talihimizi değiştirerek) durdurabilmişti.
Kütahya/Eskişehir savaşları yenilgimiz sonunda TBMM başkanı M.Kemal Paşa 5 Ağustos 1921 tarihinde TBMM’de ordularımızın BAŞKOMUTANI görevini alıp, 7/8 Ağustos’ta TEKALİF-İ MİLLİYE ( ulusal yükümlülükler) EMİRLERİ’ni yayınlayarak ulusu mücadeleye ortak etmiş, ardından orduyu dağınıklıktan kurtarmak, düşmanı ana ikmal noktalarından uzaklaştırmak, cepheyi 100km genişliğindeki alana yaymak ve ardından topyekün saldırıda bulunmak için … ORDULARIMIZI SAKARYA’NIN DOĞUSUNA ÇEKMİŞTİ
Böylece ordularımız için taaruza uygun ortam hazırlanmıştı.
Baş Komutan Mustafa Kemal Paşa çok gizli yürüttüğü hazırlıkların sonunda komuta edeceği topyekün savaşın taktiğini TBMM’de şöyle ifade ediyordu: “ HATT-I MÜDAFAA YOKTUR SATH-I MÜDAFAA VARDIR. BU SATIH BÜTÜN VATANDIR. VATANIN HER KARIŞ TOPRAĞI VATANDAŞ KANIYLA SULANMADIKÇA VATAN TERK OLUNAMAZ” Artık, bir çizgi- bir bölge savunması olmayacaktı. Vatan savunması yapılacaktı.
Emperyalist devletlerin güdümündeki Yunan kuvvetleriyle teknik donanım açısından eşit değildik. YUNAN ORDUSU TÜRK ORDUSU Subay 3780 5401 Er 120.000 96.326 Top 386 196 Makinalı T. 2768 825 Tüfek 57.000 54.572 Kılıç 1350 1309 Kamyon 600 – Uçak 18 2 At arabası – 1284
Komutanlar 1.Konstantin Mustafa Kemal Paşa Gn Populas Fevzi Paşa İsmet Paşa Y. İzzet Paşa
Mustafa Kemal Paşa’nın Melhame-i Kübra ( çok büyük ve kanlı savaş) adını verdiği Sakarya Meydan Savaşı, 23 Ağustos 1921 tarihinde 100km’lik bir cephede Türk ordusunun taaruzuyla başladı. 22 gün 22 gece süren kanlı muharabeler 10 Eylül’den itibaren tümüyle ordularımızın lehine gelişmeye başladı. 13 Eylül’de Yunan güçleri yenilerek geri çekildiler. Artık bundan böyle Anadolu işgallerini sürdüremeyeceklerini anladılar. 1 yıl sonra 26 Ağustos’ta başlayan BÜYÜK TAARUZ ile 9 Eylül 1922 de ülkemizden çekileceklerdi.
22 gün 22 gece süren bu meydan savaşı çok önemli sonuçlar doğurdu: 1) Fransa ile Ankara antlaşması yapıldı. 2) Ukrayna ile dostluk antlaşması yapıldı. 3) İtalya ile yapılan antlaşma sonucu Anadoludan gittiler
4) SSCB aracılığıyla G.Kafkasya Cumhuriyetleriyle Kars
Antlaşması yapıldı
5) İngiltere ile esir mübadelesi yapıldı
6) 1683 yılından bu yana 238 yıllık gerileyişimiz son buldu.
7) Yunanlıların saldırı gücü kırıldı, püskürtüldüler.
8) Ordumuza B. Taarruz için uygun ortam doğdu.
9) TBMM’ne, hükümetine, ordumuza iç ve dışta güven ve saygı
arttı.
10) Mustafa Kemal Paşa’ya TBMM Mareşal Rütbesi ve Gazı
unvanı verdi.
Sakarya Meydan Savaşı’na aynı zamanda Subaylar Savaşı da denir. 5401 subay sayımız savaş sonunda 4012 ye düştü. Cephede görev yapan birliklerde kayıp %70 oldu. Bazı alaylarda subay kalmadı.
Savaşta şehit sayımız 14.342, yaralı sayımız ise 18.480 oldu. … SAKARYA MEYDAN ZAFERİMİZİN 103. YILI KUTLU OLSUN BAŞTA GAZİ M.KEMAL PAŞA OLMAK ÜZERE TÜM GAZİ VE ŞEHİTLERİMİZE MİNNETİMİZ SONSUZDUR SAVAŞLARI ÇIKARAN, ULUSLARI BİRBİRİNE KIRDIRAN EMPERYALİZM KAHROLSUN Turgut Ünlü Eğitimci
